Theo phương pháp dạy học truyền thống, giáo viên là người cung cấp kiến thức qua thuyết trình hay giảng giải, còn trẻ là người nghe, ghi nhớ và làm theo. Bởi vậy, người học rất thụ động, ghi nhớ máy móc, bị hạn chế năng lực tư duy logic và phản biện, sự hiếu kỳ tự nhiên của trẻ cũng bị giảm đi do phương pháp tiếp cận cấu trúc một cách máy móc.
– Có cơ hội ứng dụng kiến thức và kỹ năng vào thực tế để tạo ra các sản phẩm có nghĩa
Giáo dục STEM về bản chất được hiểu là việc trang bị cho người học những kiến thức và kỹ năng cần thiết liên quan đến các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học.
Các kiến thức và kỹ năng này phải được tích hợp, lồng ghép và bổ trợ cho nhau giúp trẻ không chỉ hiểu biết về nguyên lý mà còn có thể thực hành và tạo ra được những sản phẩm trong cuộc sống hằng ngày.
Chương trình STEM mầm non là gì?
Đầu tiên, STEM là từ viết tắt lần lượt của những từ sau và nó là tên gọi của một phương pháp giáo dục trẻ mầm non. Chúng được xây dựng và thiết kế nhằm mục đích mang đến cho trẻ các kiến thức liên quan đến 4 lĩnh vực tiêu biểu:
Phương pháp STEM cho trẻ mầm non được nhiều bậc cha mẹ quan tâm
STEM ra đời và có nhiệm vụ chính là phá vỡ những rào cản, hạn chế của phương pháp giảng dạy truyền thống để nguồn kiến thức về khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học được các bé hiểu và tiếp thu một cách gần gũi, dễ dàng hơn.
Thông thường, theo quy cách giảng dạy truyền thống thì giáo viên là người cung cấp kiến thức, còn người lắng nghe, ghi nhớ và học theo chính là trẻ em. Dễ dàng thấy rằng dòng thông tin chỉ đang chạy một chiều từ giáo viên sang trẻ nên việc tiếp thu kiến thức sẽ trở nên thụ động, khiến trẻ không tự phát huy được năng lực tư duy logic, phản biện, hạn chế sự sáng tạo và năng lực giải quyết vấn đề, điều này sẽ dẫn đến việc trẻ khó phản ứng và ứng dụng được bài học vào cuộc sống. Nhận thấy được những hạn chế và rào cản trên, chương trình giáo dục STEM đã ra đời.
Thực tế, chương trình STEM mầm non này không phải là những phương pháp gì quá cao siêu có thể dạy cho trẻ sử dụng thành thạo vật dụng, phản xạ nhanh chóng, tiếp thu khoa học công nghệ hiện đại… Phương pháp giáo dục này hiểu đơn giản sẽ khơi gợi và thúc đẩy dần dần quá trình chủ động tìm tòi, đặt vấn đề tư duy, sáng tạo và trẻ dễ dàng vận dụng rồi làm ra những thứ mà bé muốn.
Bên cạnh cụm “Chương trình STEM mầm non”, chắc hẳn phụ huynh cũng đã từng nghe qua cụm từ “Phương pháp STEAM mầm non”. Vậy STEM và STEAM khác nhau ở điểm nào?
Chương trình STEM là bệ phóng của STEAM
Thực tế, STEM chính là một bước đệm và là nền tảng vững chắc để phương pháp STEAM tiếp nối và ra đời. Vì chữ “A” trong cụm STEAM, được viết tắt từ Art (Nghệ thuật). Từ đó, STEAM có nghĩa là sẽ kết hợp 5 lĩnh vực lại với nhau, giáo dục STEAM sẽ giúp kích thích tư duy sáng tạo và trí tưởng tượng cho các em trẻ mầm non thông qua các hoạt động nghệ thuật.
Những hoạt động tiêu biểu của chương trình STEM cho trẻ mầm non được áp dụng tại Fuji Infinity
Hoạt động tiêu biểu 1: Tìm số phù hợp bằng giấy ghi chú
Thay vì dạy trẻ phải ghi nhớ khô khan danh sách những con số thì chương trình STEM mầm non giúp trẻ tìm kiếm được con số được ghi chú bằng giấy note được dán trên tường theo nhóm các dấu chấm hoặc ngôi sao phù hợp với số đó. Thiết lập và thực hiện hoạt động STEAM này đơn giản và chỉ cần chuẩn bị các nguyên liệu như băng keo, giấy bút thì có thể dễ dàng làm được.
Hoạt động tiêu biểu 2: Tòa nhà kẹo dẻo
Người hướng dẫn cần chuẩn bị các vật dúng sau: kẹo dẻo, tăm tre và mẫu hướng dẫn (có hoặc không). Thông qua hình mẫu đặt ra, hoặc hình tự do cho bé tự lựa chọn, thì bé sẽ bắt đầu kết nối các cục kẹo dẻo bằng cây tăm để những viên kẹo có thể gắn liền vào nhau và dần dần tạo nên một vật thể. Giống như việc xây nhà vậy, điều này khuyến khích trẻ nhận biết hình dạng nào có thể đứng vững chãi và hình nào tạo ra sự liên kết tốt nhất hay hình có hình dạng thú vị nhất, giúp trẻ hình thành được những suy nghĩ về thiết kế và kỹ thuật kết nối.
Hoạt động tiêu biểu 3: Tạo tinh thể
Tạo tinh thể với muối là một hoạt động khoa học phổ biến ở giáo dục mầm non trẻ em. Nguyên liệu thực hành hoạt động này rẻ và phổ biến, có sẵn tại các cửa hàng, siêu thị.
STEAM giúp phát triển kỹ năng hợp tác làm việc nhóm/ tập thể
Hoạt động tiêu biểu 4: Lập trình LEGO
Ở hoạt động này có thể giúp trẻ học và hiểu được điều cơ bản trong lập trình. Người hướng dẫn nên sử dụng các tài liệu in sẵn là các hình như mê cung, hay thẻ hướng dẫn lắp ráp, trẻ sẽ tự đặt vị trí của mình vào vị trí người dùng, từ đó sắp xếp hàng các thẻ theo hướng dẫn khác nhau để có thể đi qua mê cung.
Hoạt động bổ trợ: Kết hợp cùng các phương pháp học khác
Cha mẹ nên kết hợp cùng với các phương pháp giáo dục khác để tối ưu hiệu quả của STEAM như sử dụng các phần mềm giáo dục sớm cho trẻ.
Trẻ mầm non tại Fuji Infinity sẽ được thụ hưởng những tinh hoa nào từ mô hình giáo dục STEAM
Các bài học trên đều được thiết kế dưới dạng những thí nghiệm khoa học, trò chơi tương tác với các thiết bị điện tử,… Do đó có thể dễ dàng khơi gợi sự thích thú và kích thích trí tò mò, sáng tạo, khám phá cho trẻ nhỏ.
Chương trình STEM mầm non sẽ là phương pháp giảng dạy mới mẻ, khoa học
– Khuyến khích trẻ khám phá, tìm tòi
Giáo dục STEM cho trẻ mầm non mang đến nhiều lợi ích thông qua các hoạt động khoa học, thúc đẩy trẻ luôn tìm tòi và khám phá trong mọi sự vật, hiện tượng:
Phương pháp STEAM mầm non giúp phát triển kỹ năng hợp tác làm việc nhóm/ tập thể:
Chương trình áp dụng mô hình STEAM sẽ thường xuyên xây dựng bài học theo nhóm để trẻ có cơ hội giao tiếp, trao đổi và hợp tác với những người xung quanh. Các bé sẽ cùng nhau đóng góp ý kiến và tìm ra giải pháp, từ đó thúc đẩy kỹ năng làm việc nhóm. Kỹ năng này sẽ giúp trẻ tự khẳng định mình trong môi trường tập thể, tự tin hơn trong giao tiếp, đồng thời giúp phát huy sự sáng tạo và cá tính của mỗi bé.
Chương trình STEM mầm non có tính thực tiễn cao nhưng tôn trọng khả năng tưởng tượng phong phú, khác biệt của trẻ:
Chương trình STEM gắn liền việc học tập tại trường và đời sống thực tế của trẻ. Theo đó, qua các chủ đề, chủ điểm mà các thầy cô giáo mang đến cho các em sẽ giúp củng cố kiến thức, rèn luyện những kỹ năng sống cơ bản cho bé. Không chỉ dừng lại từ thực tiễn, chương trình cho phép các bé tự chọn cho mình chủ đề, nội dung học tập, khám phá riêng phù hợp với sở thích và khả năng của bé. Chính vì điều này sẽ giúp khả năng tưởng tượng phong phú, khác biệt của trẻ trở nên tự nhiên hơn, khiến trẻ nhiệt tình tham gia các hoạt động cũng như tiếp thu kiến thức một cách chủ động, hiệu quả hơn.
Điểm sáng từ phương pháp STEAM trong giáo dục trẻ mầm non
Từ việc kết hợp các kiến thức đa mảng như công nghệ, kỹ thuật, khoa học, toán học cho đến nghệ thuật, STEAM giúp trẻ mầm non rèn luyện tư duy và phát triển nhiều kỹ năng mềm thiết yếu. Vời phương pháp này, ba mẹ không cần phải đợi đến khi trẻ vào tiểu học thì mới được tiếp xúc mà chính baa mẹ có thể tự dạy cho con mình từ những vật dụng đơn giản nhất có sẵn trong nhà. Ta có thể xem qua những ưu điểm nổi bật của chương trình này sau đây:
